Het verloop van ontwikkelingen is op korte termijn redelijk eenvoudig in te schatten. De komende vijf jaar zal de nadruk bij universiteiten bijvoorbeeld (nog) meer op duurzame inzetbaarheid komen te liggen en er zal meer gebruik worden gemaakt van technologie.

Bovenstaande voorspellingen lijken gegrond. Maar hoe verder men in de toekomst probeert te kijken, hoe meer onzekerheid er optreedt. De markt verandert continu, is onzeker, complex en lang niet altijd even helder. Door de hoge mate van verandering wordt het steeds lastiger om een meerjarenplan op te stellen en strategisch personeelsbeleid te voeren. Kortetermijnvisies zijn dominant in de maatschappij, maar het ontwikkelen van een langetermijnvisie is essentieel voor SPP. Daarom is het interessant om scenario’s te ontwikkelen die als hulpmiddel kunnen dienen bij het opstellen van een meerjarenplan.

Wat zijn scenario’s?

Een scenario is een beeld dat inzicht geeft in mogelijke toekomstige ontwikkelingen. Bij scenario-ontwikkeling worden verschillende mogelijke toekomstbeelden geschetst. Bij het ontwikkelen van scenario’s gaat het echter niet om de toekomst voorspellen. U kunt scenario’s gebruiken om uzelf, de organisatie en uw medewerkers voor te bereiden op wat er kan gebeuren en wat dat van de organisatie en medewerkers vraagt. De onzekerheid van de ontwikkelingen in de toekomst wordt hierbij als uitgangspunt genomen en zichtbaar gemaakt. Stel uzelf de volgende vragen als u toekomstbeelden inzichtelijk maakt:

• Strategisch: Wat zijn de nieuwe impactvolle uitdagingen die zich de aankomende periode voor gaan doen?
• Personeel: Welke personeelsleden worden geraakt door deze ontwikkeling? En is het mensenwerk of te automatiseren?
• Planning: Wat valt er te plannen? Valt er überhaupt iets te plannen?

Door op deze manier naar de toekomst te kijken, kunt u beredeneren wat er in het heden gedaan kan worden om in te spelen op de mogelijke ontwikkelingen.

Hoe werkt scenario-ontwikkeling?

Het doel van scenario-ontwikkeling is om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de mogelijke toekomsten, die zich op basis van huidige trends en ontwikkelingen kunnen aandienen. Het is daarbij van belang om meerdere mogelijke toekomstbeelden te creëren en met elkaar te vergelijken. Het is niet zo dat u vervolgens één toekomstbeeld kiest, omdat deze het meest voor de hand ligt. U bereidt zich voor op alle mogelijke scenario’s. Het ene scenario is onzekerder dan het andere. Dan kan invloed hebben in hoe u de organisatie en haar medewerkers voorbereidt.

U kunt de toekomstbeelden gebruiken om huidige ontwikkelingen op waarde te schatten. Tijdens het ontwikkelen van deze verschillende toekomsten kunt u zich laten leiden door ontwikkelingen waarvan het onzeker is in welke richting ze zich gaan bewegen. Aannames nemen af naarmate de tijd vordert, de onzekerheid neemt juist toe.